فیلتر روغن چیست و چه کاربردی دارد ؟
در هر خودرویی، روغن موتور نقش حیاتی در روانکاری قطعات داخلی موتور و کاهش اصطکاک ایفا میکند. اما روغن به تنهایی کافی نیست؛ فیلتر روغن به عنوان یکی از اجزای مهم در سیستم روانکاری موتور عمل میکند. در این مقاله بررسی میکنیم که فیلتر روغن چیست، چه وظایفی بر عهده دارد و چرا تعویض بهموقع آن اهمیت بالایی دارد.
فیلتر روغن چیست؟
فیلتر روغن (Oil Filter) یک قطعهی مکانیکی است که در مسیر گردش روغن موتور قرار میگیرد و وظیفهی اصلی آن تصفیه و پاکسازی روغن از ذرات، آلودگیها، دوده، فلزات ریز و ناخالصیهاست. بدون وجود این فیلتر، ذرات معلق میتوانند وارد موتور شده و باعث آسیب به یاتاقانها، سوپاپها و سایر اجزای حساس شوند.
اجزای تشکیلدهنده فیلتر روغن
فیلتر روغن از اجزای مختلفی ساخته شده است که هر کدام نقشی خاص در عملکرد آن دارند:
- بدنه فلزی: محفظهای مقاوم که فشار داخلی را تحمل میکند.
- فیلتر کاغذی: عنصر اصلی تصفیه روغن است که به صورت چینخورده طراحی میشود.
- سوپاپ اطمینان: در صورت گرفتگی فیلتر، اجازه میدهد روغن بدون فیلتر شدن جریان پیدا کند تا موتور آسیب نبیند.
- واشر لاستیکی: برای آببندی و جلوگیری از نشتی روغن.
فیلتر روغن چگونه کار میکند؟
زمانی که موتور روشن میشود، پمپ روغن، روغن را از مخزن به داخل موتور پمپاژ میکند. این روغن از فیلتر عبور کرده و در این مسیر، فیلتر با استفاده از سطح کاغذی مخصوص، آلودگیها را جذب کرده و اجازه میدهد روغن پاک به موتور برسد. این فرآیند در تمام مدت فعالیت موتور ادامه دارد.
کاربرد فیلتر روغن در خودرو چیست؟
فیلتر روغن کاربردهای متعددی دارد که شامل موارد زیر است:
۱. افزایش عمر مفید موتور
با حذف ناخالصیها، قطعات داخلی موتور در برابر سایش و خوردگی محافظت میشوند و عمر موتور افزایش مییابد.
۲. بهبود عملکرد روغن
روغن تمیز، خاصیت روانکاری بهتری دارد و دمای موتور را بهتر تنظیم میکند.
۳. جلوگیری از انسداد مجاری روغن
با جلوگیری از ورود ذرات معلق به مجاری روغن، جریان روان و پیوسته روغن در موتور تضمین میشود.
۴. کاهش مصرف سوخت
موتوری که با روغن تمیز کار میکند، بازدهی بیشتری دارد و مصرف سوخت کمتری خواهد داشت.
چه زمانی باید فیلتر روغن را تعویض کرد؟
تعویض فیلتر روغن به نوع خودرو، نوع فیلتر و شرایط رانندگی بستگی دارد. اما در حالت عمومی، توصیه میشود:
- همزمان با تعویض روغن موتور، فیلتر نیز تعویض شود.
- هر ۵,۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ کیلومتر (بسته به نوع خودرو و روغن مصرفی) فیلتر جدید نصب گردد.
- در صورت رانندگی در شرایط سخت (مانند مناطق کوهستانی، ترافیک سنگین یا آبوهوای گرم)، فواصل تعویض کوتاهتر شود.
انواع فیلتر روغن
۱. فیلترهای پیچی (Spin-On)
رایجترین نوع فیلترها که شامل یک محفظه فلزی یکتکه است و تعویض آن ساده میباشد.
۲. فیلترهای کارتریجی (Cartridge)
دارای مغزی داخلی قابل تعویض هستند. در این نوع، فقط المنت فیلتر تعویض میشود و محفظه ثابت میماند.
نشانههای خرابی یا گرفتگی فیلتر روغن
- کاهش فشار روغن در داشبورد
- افزایش دمای موتور
- صدای غیرعادی موتور
- روغنریزی از فیلتر یا اطراف آن
اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، بررسی و تعویض فیلتر روغن ضروری است.
مزایای استفاده از فیلتر روغن با کیفیت
استفاده از فیلتر روغن با کیفیت بالا نه تنها از خرابی زودرس موتور جلوگیری میکند، بلکه باعث بهبود راندمان و کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری میشود. برندهای معتبر معمولاً از کاغذ فیلتر چندلایه و واشرهای مقاوم در برابر حرارت و فشار بالا استفاده میکنند.
نتیجهگیری
در پاسخ به سؤال «فیلتر روغن چیست و چه کاربردی دارد؟» باید گفت که فیلتر روغن یکی از اجزای کلیدی در سلامت موتور خودرو است. با جلوگیری از ورود ذرات آلاینده به موتور، این قطعه کوچک نقش مهمی در عملکرد بهینه و افزایش عمر مفید خودرو دارد. توصیه میشود همیشه از فیلتر روغن با کیفیت استفاده کنید و در زمان مناسب آن را تعویض نمایید.
سوالات متداول
فیلتر روغن را هر چند وقت یکبار باید تعویض کرد؟
معمولاً در هر نوبت تعویض روغن موتور (هر ۵ تا ۱۰ هزار کیلومتر) باید فیلتر روغن نیز تعویض شود.
آیا میتوان فیلتر روغن را تمیز کرد و مجدداً استفاده کرد؟
خیر، فیلترهای روغن یکبار مصرف هستند و باید تعویض شوند، مگر در موارد خاص صنعتی که فیلتر قابل شستوشو طراحی شده باشد.
آیا فیلتر ارزان هم مناسب است؟
فیلترهای ارزان معمولاً از مواد بیکیفیت ساخته میشوند و ممکن است عملکرد تصفیه مناسبی نداشته باشند. استفاده از فیلترهای استاندارد و برندهای معتبر توصیه میشود.